Jednym z ważniejszych aspektów w rzeźbiarstwie jest oczywiście wyposażenie warsztatu, ale zaraz po nim jest efektywna konserwacja sprzętu. Każdy stolarz ceni sobie przyjemność i komfort w pracy, dlatego też tak ważne jest ostrzenie dłuta stolarskiego. Dobrze naostrzone dłuto, sprawia, że obrabiane drewno jest gładkie i lśniące.
Jak powinno wyglądać ostrzenie dłuta stolarskiego?
Ostrzenie, to proces szlifowania metalu za pomocą papieru ściernego o różnej ziarnistości w zależności od chęci uzyskania zamierzonego efektu. Ostrzenie wykonuje się na zbiegu dwóch płaszczyzn, aby krawędź była jak najcieńsza. Częstym błędem stolarzy jest nieregularne ostrzenie dłuta, które pozornie wygląda na ostre, zaś pod mikroskopem ta powierzchnia wcale nie jest równa. Efektem takiego zaniedbania, są nierównomierne ścinane powierzchnie. W dzisiejszych czasach mamy wiele materiałów do ostrzenia dłuta stolarskiego – od naturalnych, syntetycznych kamieni wodnych, olejowych po osełka diamentowe. Zależnie od tego, z jakiego rodzaju stali wykonane jest dłuto stolarskie, wyróżnia się ono innymi właściwościami. Dłuto wykonane z chromu – rzadko koroduje, z krzemu i wanadu – ma mocną strukturę, z manganu – ma dużą twardość i kruchość. Jednym z popularnych narzędzi do ostrzenia dłuta stolarskiego jest kamień olejowy naturalny lub syntetyczny. Są one znane już z drugiej połowy XX wieku. Wyróżniają się one wysoką twardością.
Kamień olejowy należy do tych ostrzy, które bardzo wolno się ścierają, dlatego też tak chętnie są wybierane do ostrzenia dłuta stolarskiego. Niestety ostrzenie tym rodzajem narzędzi jest powolnym procesem. Kamienie olejowe wymagają, jak sama nazwa wskazuje, olejowania ostrza dłuta w celu jako konserwacji, zabezpieczenia przed korozją. Kamienie olejowe naturalne i syntetyczne są stosowane do dłut stolarskich i półokrągłych wykonanych ze stali stopowej i niestopowej. Ostrzone są nimi także ostrza z HSS i nierdzewne.
Kamienie wodne naturalne lub syntetyczne służą do ostrzenia w podobny sposób, jak kamieniami olejowymi. Oba te narzędzia są z korundu. Kamienie wodne są jednak mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne, dlatego też szybciej się ścierają. Potrzebują także częstej regeneracji. Ich zaletą jest zaś bardzo szybki efekt ostrzenia dłuta stolarskiego i półokrągłego. Są stosowane zazwyczaj w przypadku ostrzy ze stali niestopowej.
Osełki diamentowe, to metalowa płytka, na którą naniesiony jest diamentowy pył. Wyróżniają się bardzo dużą twardością. Ich zaletą jest także brak potrzeby regeneracji, nie tracą one swojej formy i służą przez bardzo długi czas. Używanie osełki diamentowej zaleca się łączyć wraz z wodą. Niektórzy jednak używają jej na sucho (w przypadku mniejszych osełek). Osełka diamentowe mają wiele zalet, jednak posiada jedną wadę, przez którą dochodzi do rezygnacji z jej używania – jest to spowodowane zbyt wysoką ceną. Niektórzy jednak cenią sobie wysoką jakość i wygodę, dlatego też nie wahają się przy zakupie narzędzia do ostrzenia dłuta stolarskiego i chętnie sięgają po osełka diamentowe.
Ostrzenie dłuta półokrągłego
Ostrzenie dłuta półokrągłego najlepiej przeprowadzić na kamieniu wodnym lub olejowym. Można je przeprowadzić na przykład, rysując ósemkę ostrzem dłuta półokrągłego na kamieniu, przechylając ostrze raz na jeden, raz na drugi bok, aby je równomiernie naostrzyć. Należy pamiętać o tym, że w celu efektywnego naostrzenia dłuta półokrągłego, trzeba podążać za profilem krawędzi narzędzia. Proces rysowania ósemki ostrzem przeprowadza się na kilku kamieniach, od najbardziej twardego do najbardziej miałkiego. Ostatni etap to ruchy ostrzem dłuta półokrągłego od jednego do drugiego boku kamienia, zataczając półksiężyce.
