Dzięki lutowaniu miękkiemu miedzi możemy bez większych problemów złączyć instalacje, czy połączyć rury. Technologia ta z roku na rok wciąż jest ulepszana, jednak podstawowe zasady obchodzenia się z lutownicą nie zmieniły się. O czym należy przede wszystkim pamiętać podczas lutowania miedzi?
Do lutowania miedzi konieczne jest posiadanie odpowiedniego wyposażenia. Niezbędna jest też podstawowa wiedza i zasady związane z lutowaniem miękkim miedzi. Proces lutowania wykorzystuje dyfuzję, czyli wzajemne przenikanie cząsteczek pochodzących od dwóch różnych elementów. Najtrwalsze połączenie powstają na skutek lutowania kapilarnego. Oznacza to, że przerwa między łączonymi elementami nie przekracza pół milimetra. Co w takim razie należy wiedzieć, aby wykonać na przykład lutowanie miedzianych rurek?
Jaki palnik do lutowania między wybrać?
W sklepach palniki do lutowania miedzi zaczynają się już w granicach 150 złotych, jednak za te z wyższej półki trzeba będzie zapłacić około 350 złotych lub więcej. Jeśli nie masz możliwości zakupu takiego narzędzia, nic nie szkodzi. Jako palnik do lutowania rur miedzianych może równie dobrze posłużyć opalarka lub mały palnik. Najważniejsze, aby do na przykład lutowania miedzianych rurek wykorzystywać jedynie luty Sn/Ag albo Sn/Cu. Zdecydowanie odradza się wykorzystywania lutów ze szkodliwymi dla zdrowia związkami ołowiu, które także są powszechnie dostępne. Jeśli wykonujesz lutowanie miedzianych rurek do wody, najlepsze będą luty posiadające atesty PZH.
Neutralny płomień do lutowania rur miedzianych
Palnik do lutowania rur miedzianych powinien mieć płomień dostosowany do średnicy lutowanej rury. Z kolei moc palnika i wielkość płomienia będzie zależeć od głowicy palnika do lutowania miedzi, i jej rozmiaru. Dostosowanie płomienia, czyli operowanie płomieniem neutralnym, jest ważne dla trwałości połączenia. Zbyt duża temperatura spowoduje niepożądane utlenienie się obu łączonych powierzchni. Dla bezpieczeństwa, podczas lutowania pomieszczenie powinno być odpowiednio wentylowane, a wokół palnika i opracowywanych rur nie powinny znajdować się żadne łatwopalne substancje.
Lutowanie rur miedzianych do gazu – o czym należy pamiętać?
W przypadku instalacji gazowej niezgodnym z przepisami bezpieczeństwa jest ich jakiekolwiek zakrywanie czy zamurowywanie. Stąd ważna jest estetyka wykonanego lutowania rur miedzianych do gazu. Normy, jakie muszą spełniać takie rury, opisane są w dokumencie PN-EN 1057. Najczęściej wybierane są do tego celu twarde lub półtwarde rury. Rury do instalacji gazowych wykonane są z połączenia odtlenionej z pomocą fosforu miedzi. Ścianka rury nie może być mniejsza niż 1 mm. Lutowanie rur miedzianych do gazu nazywane jest lutowaniem twardym. Dozwolonymi w tym wypadku łącznika są łączniki wykonane z miedzi, przeznaczone do lutowania kapilarnego. Polecanym w tym temacie rodzajem lutów są luty twarde o oznaczeniu CP 203 oraz CP 105. Lutowanie miedzianych rurek w tym wypadku nie wymaga zastosowania dodatkowo topnika.
Lutowanie miedzi z aluminium
Z pomocą technologii lutowania miękkiego można wykonać złączenia dwóch różnych materiałów. Lutowanie miedzi z aluminium jest łatwiejsze i możliwe do wykonania, w przeciwieństwie do sytuacji odwrotnej. Właściwości chemiczne aluminium sprawiają, że między lutem a aluminium wytwarzane jest zdecydowanie mniejsze napięcie powierzchniowe. Z kolei przy prawidłowym lutowaniu – miedzi z elementami aluminiowymi – miedź będzie pełniła rolę „odsysacza” lutu z aluminiowej powierzchni. Chociaż lutowanie miedzi z aluminium jest nawet dzisiaj dość problematyczne, na rynku pojawia się spora liczba nowoczesnych urządzeń, umożliwiających takie operacje. Na rynku, zwłaszcza dla amatorów elektroniki i naprawy jej układów, pojawiły się preparaty wspomagające proces lutowania tych dwóch materiałów. Wykonując dowolny rodzaj lutowania miękkiego należy zwracać uwagę na jakość wykorzystywanego do tego celu topnika. To on będzie gwarantował połowę sukcesu.
