Strona głównaPoradyRodzaje śrub i nakrętek

Rodzaje śrub i nakrętek

Śruba jest gwintowaną wiążącą częścią, która spaja ze sobą dwa elementy. Na rynku, w zależności od zapotrzebowania, dostępnych jest wiele rodzajów śrub, począwszy od zróżnicowania ich na podstawie rozmiaru, kształtu łba, a także trzpienia i zakończenia. Podział śrub zależy również od specyfikacji ich użycia, czyli dany rodzaj łba może się różnić trzpieniem albo gniazdem. W „skład” śruby wchodzi śruba, nakrętka, którą nakręca się na koniec trzonu śruby, oraz elementy pomocnicze. Podstawowym kryterium podziału śrub jest kształt ich łbów, który zależy od celu użycia śruby. Najbardziej popularnym rodzajem śruby jest śruba z  łbem sześciokątnym, która jest bardzo wytrzymała. Oprócz tych rodzajów łbów śrub, dostępne są śruby skrzydełkowe, z oczkiem lub uchem, z łbem stożkowym, z łbem czworokątnym, trójkątnym, grzybkowym, kulistym, walcowym, młoteczkowym oraz z gniazdem.

Kolejnym kryterium podziału śrub jest występowanie gwintu na całej długości lub tylko na jej części, a także rodzajem gniazda. Innym rodzajem śrub są śruby z dodatkowym elementem, następne z trzpieniem równym średnicy gwintu lub zbliżonym, a także rodzaj śruby może zależeć od jej zakończenia. Do najbardziej popularnych należą płaskie, soczewkowe, stożkowe lub zamiast zakończenia, śruba może posiadać czop – płaski, soczewkowy lub walcowy.

Rodzaje nakrętek

Nakrętki do śrub zapewniają stabilniejsze łączenie dwóch elementów. Nakrętkę dobiera się pod względem rodzaju śruby, a także wytrzymałości, jaką powinny spełniać te elementy wykorzystywane do danej konstrukcji. Umocowanie nakrętki polega na nakręcaniu jej na śrubę od jej wolnego końca, a dobór odpowiedniej nakrętki do śruby, w głównej mierze, zależy również od jej przeznaczenia, stąd należy zwrócić uwagę na normy, jakie spełnia dana śruba oraz nakrętka. Nakrętka odpowiada za wzmocnienie zespolenia śrubą dwóch elementów, więc wybór rodzaju nakrętki ma ogromne znaczenie. Rodzajów śrub i nakrętek jest mnóstwo, więc przy wyborze odpowiedniej nakrętki powinno się sugerować, do jakich powierzchni zostanie wykorzystana dana śruba wraz z nakrętką. Wyróżnia się nakrętki sześciokątne, kołpakowe, kwadratowe, wysokie, niskie, samozabezpieczające itd.

Oznaczenia śrub

Wszystkie rodzaje śrub i nakrętek powinny spełniać określone normy, m.in. DIN, PN oraz ISO. Oprócz spełnienia wymogów norm, śruby przynależą do konkretnych klas wytrzymałości, która mówi o wytrzymałości jej na rozciągnięcie i plastyczności. Oznaczenie śrub pod względem wytrzymałości przedstawia się za pomocą dwóch liczb oddzielonych kropką, na przykład 3.6, czy 4.6. Wraz ze wzrostem liczby, wzrasta również wytrzymałość śruby. Informacje te podawane są przez producentów śrub. Dzięki oznaczeniu śrub, a także nakrętek i podkładek wiadomo jest, o jakiej śrubie jest mowa zgodnie z przyjętymi normami, które uwzględniają między innymi ich kształt czy długość gwintu. Również na łbie śruby można znaleźć oznaczenie śruby w postaci jednej z trzech liter A, B, C, oznaczających klasę dokładności śrub, gdzie A – klasa dokładna, B – klasa średnio dokładna oraz c, czyli klasa zgrubna, a także dwóch liczb, które oznaczają klasy właściwości mechanicznych śrub, skąd pierwsza cyfra to wartość graniczna rozciągania, do której wytrzymała jest dana śruba, a druga cyfra, to granica plastyczności. A. więc spotykając się z oznaczeniem śruby na przykład  w postaci B 6.8, mamy do czynienia z klasą średnio dokładną śruby, z minimalną wartością na rozciąganie wynoszącą 600 N/mm2 oraz granicą plastyczności 400N/mm2. Im wyższe są dane wartości podane w oznaczeniu śruby i nakrętki, tym jest ona bardziej wytrzymała.

Tomasz Borowiecki
Tomasz Borowiecki
Ukończył technikum budowlane i od tego czasu zakochał się w remontach, wykończeniach i stolarce.
Powiązane artykuły

Najpopularniejsze